Nếu ví tiền như dòng máu lưu thông trên thị trường, thì chính sách tiền tệ chính là cách thức vận hành của dòng chảy đó. Mỗi lần thay đổi chính sách tiền tệ giống như một cuộc “thay máu” nền kinh tế. Chính sách tiền tệ là gì? Nó ảnh hưởng như thế nào đến thị trường chứng khoán? Tìm hiểu chính sách tiền tệ qua bài viết dưới đây.
Chính sách tiền tệ là gì?
Các công cụ của chính sách tiền tệ
Tỷ lệ dự trữ bắt buộc
Khi người dân gửi tiền vào ngân hàng thương mại, Ngân hàng Trung ương luôn yêu cầu ngân hàng thương mại phải dự trữ một phần tiền. Phần còn lại các ngân hàng thương mại có thể cho vay và đầu tư sinh lời. Tỷ lệ dự trữ trên tổng tiền gửi được gọi là tỷ lệ dự trữ bắt buộc.
Nếu tỷ lệ dự trữ bắt buộc tăng lên, các ngân hàng thương mại sẽ có ít tiền hơn để cho vay và đầu tư. Lượng tiền luân chuyển trong nền kinh tế sẽ giảm đi. Bằng cách thay đổi tỷ lệ dự trữ bắt buộc, Ngân hàng Trung ương có thể điều tiết lượng tiền cung ứng.
Hoạt động thị trường mở
Ngân hàng trung ương sẽ mua / bán chứng khoán trên thị trường mở. Điều này sẽ ảnh hưởng đến số dư tiền mặt của các ngân hàng thương mại. Điều này làm tăng hoặc giảm cung tiền.
Tỷ lệ chiết khấu
Đây là lãi suất mà Ngân hàng Trung ương cho các ngân hàng thương mại vay. Khi lãi suất chiết khấu cao, các ngân hàng thương mại ngại vay Ngân hàng Trung ương. Họ sẽ tự nguyện dự trữ nhiều tiền mặt hơn. Điều đó giúp giảm cung tiền trên thị trường.
Phân loại chính sách tiền tệ
Chính sách tiền tệ mở rộng
Chính sách tiền tệ mở rộng là khi Ngân hàng Trung ương bơm tiền vào thị trường làm cho lượng tiền lưu thông tăng lên.
Chính sách này được áp dụng khi nền kinh tế suy thoái và tỷ lệ thất nghiệp gia tăng. Ngân hàng trung ương sẽ bơm tiền vào nền kinh tế. Cung tiền tăng lên làm cho lãi suất giảm. Điều đó có nghĩa là bạn có thể vay vốn ngân hàng dễ dàng hơn với lãi suất thấp. Điều này kích thích các khoản vay cá nhân và doanh nghiệp. Từ đó thúc đẩy mở rộng sản xuất kinh doanh, giải quyết việc làm cho người lao động.
Để mở rộng cung tiền, Ngân hàng Trung ương sử dụng một trong ba cách:
- Mua chứng khoán trên thị trường mở
- Giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc
- Giảm tỷ lệ chiết khấu
- Hoặc bạn có thể thực hiện đồng thời các biện pháp trên.
Chính sách tiền tệ thắt chặt
Trái ngược với chính sách tiền tệ mở rộng, chính sách tiền tệ thắt chặt sẽ làm giảm lượng cung tiền. Nó được sử dụng khi nền kinh tế đang tăng trưởng nóng và lạm phát cao. Cung tiền giảm làm cho lãi suất trên thị trường tăng lên. Nhu cầu chi tiêu thu hẹp, mặt bằng giá chung giảm nên lạm phát được kiểm soát.
Các ngân hàng trung ương sử dụng các biện pháp để giảm cung tiền theo những cách sau:
- Bán chứng khoán trên thị trường
- Tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc
- Tăng lãi suất chiết khấu, kiểm soát chặt chẽ hoạt động tín dụng