Khủng hoảng tiền tệ là sự sụt giảm mạnh giá trị đồng tiền của một quốc gia. Sự sụt giảm giá trị này ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế bằng cách tạo ra sự biến động tỷ giá hối đoái, có nghĩa là một loại tiền tệ nhất định không còn có thể mua được nhiều tiền khác như trước đây.
Biểu hiện của một cuộc khủng hoảng tiền tệ
Một cuộc khủng hoảng tiền tệ, giống như siêu lạm phát, thường là kết quả của một nền kinh tế kém chất lượng. Nói cách khác, khủng hoảng tiền tệ thường là một triệu chứng hơn là một căn bệnh của bất ổn kinh tế.
Khi đợt bán tháo bắt đầu, nhà đầu tư và người đi vay nên bán ngay danh mục đầu tư của mình để tránh mất quá nhiều vốn. Việc bán như vậy sẽ làm tăng áp lực bán đối với tiền tệ. Chính sự thanh lý của các nhà đầu cơ đã tạo ra sự biến động quá mức cho tỷ giá hối đoái.
Dấu hiệu của một cuộc khủng hoảng tiền tệ
IMF đã thực hiện một nghiên cứu phân tích hành vi của 10 biến số kinh tế vĩ mô quan trọng trong thời kỳ khủng hoảng tiền tệ ở 50 quốc gia từ năm 1975 đến 1997. Mặc dù hành vi của các biến số này thường khác nhau. qua các giai đoạn khủng hoảng khác nhau, nhưng nghiên cứu đã chỉ ra một số dấu hiệu sau:
- Trong thời kỳ dẫn đến khủng hoảng, tỷ giá hối đoái thực tế cao hơn đáng kể so với mức bình quân trong thời kỳ ổn định.
- Cán cân thương mại không có sự khác biệt đáng kể giữa thời kỳ trước khủng hoảng và ổn định.
- Dự trữ ngoại hối có xu hướng giảm mạnh khi khủng hoảng đến gần.
- Các điều khoản thương mại đã giảm trong những tháng trước khủng hoảng.
- Lạm phát có xu hướng cao hơn đáng kể trong thời kỳ trước khủng hoảng so với thời kỳ ổn định.
- Tỷ lệ M2, một thước đo cung tiền, dự trữ ngân hàng có xu hướng tăng trong khoảng thời gian 24 tháng trước khủng hoảng và sau đó giảm mạnh trong những tháng ngay sau khủng hoảng.
- Tăng trưởng tiền danh nghĩa và tiền thực tế có xu hướng tăng mạnh trong hai năm trước khi xảy ra khủng hoảng tiền tệ, đạt đỉnh khoảng 18 tháng trước khi khủng hoảng xảy ra.
- Tăng trưởng tín dụng tư nhân danh nghĩa cũng có xu hướng tăng mạnh trong giai đoạn trước khủng hoảng.
- Các cuộc khủng hoảng tiền tệ thường do bong bóng tài sản tài chính gây ra.
- Hoạt động kinh tế thực tế không có khuôn mẫu cụ thể dẫn đến khủng hoảng.